Zomer in Engeland

Maandag 21 juni
Vandaag begint de zomer. En dat begint wel erg vroeg, want we hebben onze wekker op 5.30 uur gezet, zodat we – als het weer inderdaad verbeterd is - zo vroeg mogelijk door de brug kunnen. We hebben Calais nu wel lang genoeg bekeken. En, inderdaad! Het is heel erg grijs, maar er staat weinig wind en de richting is gedraaid naar het westen. Pal tegen als we naar Dover oversteken.

De brug draait exact op tijd en we motoren naar de eerste buitenhaven. De lichten blijven op drie maal rood, maar de andere boten die naar buiten gaan (een paar vissers en twee motorboten, trekken zich daar niets van aan. Wij dus ook maar niet. Ondanks het nagenoeg ontbreken van wind staat een flinke deining. We motoren een flink stuk langs de zandbanken, de “Ridens de Calais”. Dat is feitelijk de richting van Boulogne, onze tweede optie om heen te gaan als de wind uit de verkeerde hoek zou blijven komen.

Al snel merken we dat de stroom tegen begint te lopen en al snel gaat dat ook knap hard! We komen tegen de stroom nog maar heel langzaam vooruit. Intussen worden de golven niet minder hoog! Er zijn fikse joekels bij: eigenlijk lijkt het net alsof een dijk op ons afrolt en onder ons doorrolt, een zeedijk dan wel te verstaan! Er staat te weinig wind (en uit de verkeerde richting) om te zeilen, dus voorlopig blijven we motoren. We besluiten om onze koers te verleggen, mede vanwege de route van de vele veerboten die ons met een rotgang passeren. Heel ver weg in de verte zien we de ‘white cliffs of Dover. We varen een koers die vrijwel haaks staat op de stroming. Die koers moeten we ook volgen als we de 15 mijl brede “traffic lane” oversteken. (Dat is de route die grote zeeschepen door het smalle deel van het Kanaal volgen van zuidwest naar noord-oost.)

Om kort te blijven, we beleven nog enkele enerverende momenten omdat een enorm zeeschip recht op ons af komt. We zijn erg blij met onze AIS: het is een soort radar, waarmee je nauwkeurig ziet welke andere schepen er in de omgeving varen en in welke richting. Soms zie je ze lang voordat je ze met het blote oog ziet. Tegen een uur of één zijn we de trafffic zone gepasseerd en zien we het lichtschip “East Goodwin” in de verte liggen. Intussen is er ook een licht windje opgestoken en we kunnen nu een veel zuidelijker koers volgen, zodat we nu verder zeilend naar Dover kunnen. Nu we overgestoken zijn klaart het weer ook geleidelijk op: eerst somber grijs en af en toe wat heiig, maar nu wordt het lekker in het zonnetje. Zeilend langs de “Goodwin Sands” zien we een stuk verderop één of meer bruinvissen/dolfijnen een paar keer aan de oppervlakte komen. Dat is nog eens een leuk welkom! Tegen drieën komen we bij de enorme pieren van Dover aan. We vragen toestemming en nadat twee enorme veerboten vertrokken zijn mogen wij naar binnen. Een uurtje later liggen we in de getijden-haven aangemeerd. Vanaf onze ligplaats hebben we een uitstekend uitzicht op “Dover Castle” ver weg op de kliffen.

We gaan na wat plichtplegingen eerst de stad in. Deze haven blijkt opnieuw duurder dan de vorige (letterlijke elke volgende haven is 1 of 2 Euro duurder dan de vorige. We begonnen met € 15 in Zeeland, en inmiddels zitten we op 25 pond!) Naar het centrum van Dover blijkt nog een flink stuk lopen. We pinnen wat cash op een pleintje waar alleen een stuk of 5 of zes banken staan. De stad ziet er ontzettend armoedig uit. Er hangen op het pleintje kleine groepjes jongeren rond en hier en daar zit of staat een oudere man te kijken naar een gigantisch TV-scherm waarop een voetbalwedstrijd te zien is. We gaan op zoek naar de bakker. Eerst lopen we door “Bigginsstreet” de hoofdstraat, cq. winkel-straat, maar het lijkt eigenlijk meer op een achterbuurt! Veel slecht onderhouden, verveloze pandjes, veel leegstand, kleine winkels waarvan een groot aantal gesloten en alles in een soort revolutie-achtige bouw van eind jaren ’40. Er zijn wel veel fastfood-achtige tentjes en wat pubs, maar er is nauwelijks een behoorlijk uitziende winkel bij. Hier en daar staat een half ingestort pand. Dit is volkomen anders dan ik me herinner van 30 jaar geleden. Na een half uur lopen komen we eindelijk een winkeltje tegen met wat levensmiddelen. Tot onze verrassing blijkt dit een Pools of Hongaars winkeltje te zijn…. Zo eten we de komende dagen broodjes uit het oostblok … (Engelse broodje zijn toch niet veel soeps was onze ervaring eerdere jaren.) Dat hebben we in voorgaande havens ook gedaan als er geen lekker brood te krijgen is: we kopen 20 harde broodjes en piepen die ’s ochtends even op in een grote koekenpan met daarin een onderzettertje (werkt als oven). Heerlijke verse broodjes zijn het resultaat.

Het blijkt dat de winkels gesloten worden omdat het 1.00 uur is. Daarom besluiten we om op een hoekje bij één van de weinige echt oud uiziende pubs in het verdwijnende zonnetje een pilsje te drinken. Dáár lijken we beland in een echte ouderwetse Engelse soap: er hangen een paar verveelde pubers en een erg oud uitziende jonge vrouw dronken aan een tafeltje. Een laveloze kennis komt het café uit en voegt zich bij het gezelschap. Het is slecht te verstaan, maar het vloeken en de grove grappen over voorbijgangsters zijn niet van de lucht. Als ze weggaan excuseert de jongste van het stel zich tegenover ons voor het taalgebruik van zijn vrienden…. We zijn dus echt in Engeland.

’s Avond blijkt er een patrouilleschip van haar Majesties Royal Navy aan onze steiger te liggen. Er zijn een stuk of vijf jonge mannen en evenveel vrouwen aan boord. De gemiddelde leeftijd schat ik op 24 jaar, de oudste hoogstens 35. Op het eerste gezicht gaat alles heel gedisciplineerd en professioneel. Vooral de rituelen rond het strijken van de vlag zijn indrukwekkend / lachwekkend. Bij nader inzien vallen toch een paar kleine onvolmaaktheden in het oog. Zo vertrekken drie van de dames, de één circa 20 minuten na de ander, om ieder na een drie kwartier terug te komen met een tas waarin – bij nader inzien – lekkere hapjes van de lokale McDonalds oid. zitten. Elk van de dames heeft kennelijk een eigen eetclub met wie ze de hapjes deelt….. Over teamvorming en teamwork gesproken is dit er geen voorbeeld van … ’s Avonds om een uur of 11 moet een jongeman kennelijk het dek schoon-spuiten. Hij is uren bezig met diverse slangen, waarbij hij elke keer het probleem heeft dat aan zijn slang niet het juiste Gardena-koppelstukje zit. Elke keer belt hij met zijn mobieltje zijn moeder, vriendin, de legerleiding of de Gardena helplijn (dat kunnen we niet helemaal opmaken uit het gesprek) hoe hij dit probleem moet oplossen. Een bijkomend probleem is dat het Gardena eind-koppelstukje een afsluitklepje heeft dat geen water doorlaat, tenzij je het goede spuitstuk erop zet. (Uit eigen ervaring weet ik inmiddels dat dit zo werkt…. Ik heb wel zo’n koppelstukje en spuitstuk, maar dat zeg ik lekker niet tegen hem.) Uiteindelijk gaan wij naar bed en de volgende ochtend is de boot – al dan niet schoon – weg. Brittannia rules the waves…, hoe is het in godsnaam mogelijk!

Wij besluiten om Dover een dagje te bekijken, ihb wil Hanneke naar het “Dover castle” en de “White cliffs”. Dinsdag begint als een warme en zonnige dag (en blijft dat ook), hoewel het windje nog wel fris is. Naar het kasteel is het een flinke klim. Onderweg komen we wel een Super-supermarkt tegen. Een enorme zaak, waar je alles kunt kopen en nog meer. Groter dan die in Duinkerken, met alle culinaire geneugten uit het hele Royal empire en verder! De cliffs op blijkt een echte kuitenbijter! Stijl omhoog, eerst over trappen, later over een weggetje tot bij een loket. De prijs is 13 pond zoveel pp! Achteraf blijkt overigens dat we een gereduceerde prijs hebben betaald: 11 pond. Zouden ze ons hier voor bejaarden verslijten?

Het kasteel is fors en blijkt ook in WO II een belangrijke rol te hebben gespeeld. In de folders stond al dat je in het kasteel een indruk krijgt van het dagelijks leven, inclusief geuren. Dat blijkt echt te kloppen! Ze hebben het kasteel aangekleed met allerlei life scenes, zoals inkijkjes in een werkende keuken, de familieslaapkamer etc., waarbij overal een indringende geur van verbrand hout hangt. In de keuken zijn het meer de etensluchtjes (wel smakelijk overigens). Daarna nog snel even de “War tunnels” waar de afgelopen 200 jaar de verdediging tegen Europese indringers werd georganiseerd, met name ook in WO II. Het gangenstelsel is behoorlijk indrukwekkend. Als je ziet met welke primitieve communicatiemiddelen en hoe weinig spullen de evacuatie van Duinkerken en de invasie van D-day is voorbereid en gecoördineerd, dan lijkt het een Godswonder dat we WO II hebben overleefd. Wellicht was het aan de overkant nóg iets kleinschaliger en primitiever…(?)

De terugweg naar beneden gaat veel sneller. Eigenlijk kan je het je haast niet zoveel voorstellen, zo snel ben je weer terug op de begane grond…. We gaan op zoek naar een terrasje oid. en een eettent, waarbij we vooral ook even langs de oude “Royal Cinq Ports Yaughtclub” willen. Bij ons eerste bezoek was dit een wonderlijk bolwerk van de traditionele Engelse elite, met gezamenlijke douches voor alle mannen in één enorme kelderruimte en een heuse latrine waar de heren ongegeneerd op een rij de pot konden gebruiken en idem voor de ladies. Hij blijkt er inderdaad nog te zijn en wij zijn de enige, althans voorlopig eerste bezoekers. We maken een gezellig praatje met de barkeeper. Hij bevestigt dat Dover een verarmde stad is, gedeeltelijk doordat de treintunnel onder het Kanaal de betekenis als veerhaven erg heeft aangetast. Bovendien zijn ze onsterfelijk lui in Dover…. Na een uurtje verschijnen de eerste leden, kort na elkaar. Het is een onbeschrijflijk gezelschap: brontosauriërs, dinosaurussen en fossielen die allemaal de lintjes van hun deelname aan de WO I opgespeld hebben. We hebben nog nooit zo’n verzameling van zulke koppen bij elkaar gezien. Er zitten zowaar ook twee ladies bij, hoewel ze nauwelijks als zodanig van de gentlemen te onderscheiden zijn ..… Minstens even oude en gerimpelde koppen, geen speldjes maar omhangen met andere waardigheidsversierselen. Ze zijn – zo te zien – wel nieuwsgierig, maar vertikken het om een woord met ons te wisselen. We nemen hartelijk afscheid van de barkeeper, eten een hapje in “Cully’s Wharf” en gaan vrij vroeg naar bed, want we willen morgen naar Eastbourne, zo’n 60 mijl verderop naar het westen met 6 uur stroom tegen.

Op woensdag om 6.30 uur varen we de pieren van Dover uit. Er staat nauwelijks wind en we hebben nog een uurtje of twee wat stroom mee. We hopen dan kaap Dungeness voorbij te zijn, omdat vanaf daar de getijdenstroom minder fel is. Het is opnieuw een heerlijke zonnige dag. Dungeness blijkt een suffe landtong te zijn, waarop een kerncentrale staat. Onderweg worden we gepaaid door een boot van de kustwacht die ons vraagt om voorbij Dungeness ruim 3 mijl uit de kust te blijven vanwege schiet-oefeningen van de marine. Bij Dungeness begint de wind wat aan te trekken en we kunnen tot een uur of 4 lekker zeilen, hoewel grotendeels tegen de getijstroom in, lopen we toch zo’n 5 knopen over de grond (9 km p/u). In het zicht van Eastbourne, bij de lichtopstand “Royal Sovereign” krijgen we flink wat golven doordat de wind en het getij tegengesteld gaan lopen. Het laatste stukje doen we op de motor. Eastbourne blijkt een heel klein geultje naar twee piepkleine sluisjes te hebben. In de pilot wordt gewaarschuwd dat je in de sluis wel alle stootwillen en lijnen nodig hebt. We snappen daar niets van, tot het schutten begint: ze zetten gewoon een deel van de sluis open, waarna een donderende waterwal van twee meter hoogte naar binnen stort! De sluis lijkt wel een schuimbad. Gelukkig hebben ze tegenwoordig een drijvend ponton waaraan je vast kunt maken, vroeger dus niet!

Na het sluisje komen we tot onze verbazing een gigantische touristenplaats binnenvaren: rondom staan enorme flats, een haven met duizenden boten, alles oogt splinternieuw. De volgende dag blijkt dat er nog tenminste twee verdere havens aan dit deel gekoppeld zijn. De hele stad blijkt nieuw te zijn en er zijn zo’n 20.000 woningen. Dat is nog eens wat anders dan onze zomerhuisjes zoals “Port Zélande” of andere pretparkjes. In elk geval hebben we wel aardige buren. Een boot die “Romteskip” heet (oorspronkelijk Fries) en een mooie stalen tweemaster, de “Satute”, een professioneel ogende oceaanzeiler uit Zierikzee. Met beide stellen maken we een praatje. We zijn aardig uitgeteld na de vroege start en de lekkere zeildag, dus gaan we vroeg slapen.

Donderdagochtend start als een echt zomerse dag! Het zonnetje staat in de kuip en om 9.30 uur is het er al knap warm. (Als ik mijn T-shirtje uittrek lijk ik sprekend op onze Engelse buurman: een bruin hoofd, maar witte buik en benen. Vanavond zijn buik en benen ongetwijfeld kreefkleurig.) We willen wat boodschappen doen en er schijnt een groot winkelcentrum te zijn aan de andere kant van de haven. Ik maak een praatje met een oudere man die de beheerder van dit deel van de haven blijkt te zijn. Hij vertelt dat de hele haven, het winkelcentrum en alle woningen feitelijk het eigendom zijn van één familie. Die bezitten er nog twee: die in Brighton en in Chichester. Op dit moment is het een slappe tijd omdat er meer woningen gebouwd zijn dan verkocht worden. Over de omvang van de haven: dat blijkt te kloppen: het is een flink stuk lopen naar het winkelcentrum, waarmee je tegelijk een idee krijgt hoe groot dit complex eigenlijk is. Het winkelcentrum en de supermarkt zijn nog groter dan we verwacht hadden. De prijzen vallen eigenlijk ook mee, behalve voor genotsmiddelen! En dat is dan wel weer jammer: dat zijn nu de nummers twee en drie op onze onkostenlijstjes.

Bij terugkomst blijkt de buurman met de mooie tweemaster een technisch probleempje te hebben met de electronica. Ik kan hem gedeeltelijk helpen: de juiste connector heb ik en ik weet hoe je zijn GPS op de marifoon moet aansluiten. Jammer is dat de GPS zo oud is dat hij niet automatische de positie en identificatie doorstuurt naar de al even oude marifoon. Het blijft dus niet werken. In ruil voor mijn connector geeft hij mij enkele connectors voor mijn marifoon (misschien kun jij ze een keer gebruiken.)
Na diesel tanken gaan we vlot door de sluis. Deze keer gaat de deur gewoon open en loopt er maar een decimeter of twee water in één keer naar binnen. (Watjes zijn het, die Hollandse sluismeesters!).

Eénmaal buiten waait het lekker, maar wel een pietsie tegen. We besluiten een voorzichtige start met een enigszins gereefde Genua en de bezaan. We blijken bijna even hard en even hoog te lopen als de drie andere zeiljachten op dezelfde koers! We moeten de kaap “Beachy Head” ruim ronden omdat er een grindbank ligt waar nare golven op schijnen te lopen. Het bootje loopt fantastisch! Als na 2 uur de wind wat begint af te zwakken rollen we de Genua helemaal uit en een half uur later zetten wij ook het grootzeil bij. Het is opnieuw “zeilen zoals zeilen bedoeld is”! Heerlijk windje, veel zon, prima temperatuur enzovoorts! Met zo’n knoopje of 5-6 gaan we over en door de golven. Tegen een uur of vier draait de wind in een minder gunstige richting. Bovendien krijgen we nu de stroom vrij fors tegen. We halen Brighton op deze manier niet, maar komen bij Newhaven terecht. Aangezien dat ons een weinig aantrekkelijke haven lijkt, gaan we dan maar op de motor door naar Brighton, dat een eindje verder naar het westen ligt.

Brighton was in de zeventiger jaren een soort “wereldwonder”. Een nieuwgebouwde, enorme haven (meer dan 2000 ligplaatsen destijds) met destijds berucht superhoge prijzen. Inderdaad is de haven behoorlijk indrukwekkend: voor de krijtrotsen hebben ze een aantal enorme ronde, schuin oplopende cilinders in zee gezet die samen een waterkering vormen. De schuine stand is om de kracht van enorme golven omhoog af te buigen. Als wij er komen is het vrij laag water en torenen de cilinders meters boven ons uit. De feitelijke haveningang is eigenlijk maar een miezerig geultje. Daarna krijgen we uitzicht op een naar huidige begrippen flinke, maar nou ook weer niet uitzonderlijk grote “marina”. Wel valt op dat helemaal rondom overal vakantieflatjes zijn gebouwd. Het havenkantoor blijkt zich te bevinden op de grootste woonboot die ik ooit gezien heb. Het is een ponton van circa 200 meter lang x 30 meter breed met diverse lagen erop. Dit hele geval gaat dus op en neer met het getij tussen een aantal enorme palen. Heel apart!
Wij worden ergens een beetje weggemoffeld tussen de overige junk-boten aan ponton 18, nr 46. We mogen tegenover een rij vakantieflatjes van de jetset uit 1970 liggen. Het is opvallend welke gelijkenis die eigenlijk vertonen met de woninkjes van sommige woningbouw-verenigingen, zo met van die kunststof kozijntjes! Eigenlijk net zoiets als de Scheepswerf bij ons uit de 70-er jaren. Toch staat zo’n palm op de boulevard – zo heet het wandelpad hier – best leuk, vooral als de zon erop schijnt en de vlaggen voor de deur zo vrolijk wapperen. Een ideetje voor het oppimpen van ons bezit misschien? (Wat kost zo’n palmpje nou?)
De prijzen hier blijken overigens erg mee te vallen: hetzelfde als in de Sovereign Harbour Marina in Eastbourne: 28 pond. Alles went immers.

Na een welverdiend biertje / wijntje bediscussiëren we de volgende dag cq. haven. De reden is dat in het komend weekend het weer mogelijk verslechtert. (Er zijn wel wat keuzen: Shoreham is dichtbij maar onaantrekkelijk; Littlehampton op 17 mijl afstand lijkt ons leuker, maar dan moeten we er ruim voor hoog water zijn en moeten we dus om circa 5 uur opstaan; Chichester ligt op circa 45 mijl en dat is wel een flink stuk met wind en – althans gedeeltelijk – stroom tegen.) Hanneke wil eigenlijk ook graag Brighton bekijken. Volgens mij is dat volstrekt oninteressant, maar aangezien het vakantie is kunnen we het natuurlijk best wel een beetje kalm aan doen. In dat geval kunnen we het dagje gebruiken voor “uitslapen”, in de kuip ontbijten, iets aan het logboek doen, het weer voor de komende dagen opvragen, het bijbootje oppompen, de motor weer eens even nalopen, het anker beter bevestigen, in de lokale pub internetten en nog een paar andere kleine klusjes. Het is geen stedentrip of kuluurvakantie! We zijn bezig met een serieuze zeilvakantie! Het wordt een verhitte discussie. Na een prima spaghetti die – als gevolg van het drankje vooraf – om 22.00 uur werd geserveerd, gaan we opnieuw op tijd te kooi.

Bij het lezen dezes moge duidelijk zijn hoe voor ons de vrijdag verlopen is. (Het weer ziet er de komende dagen toch wel goed uit. Zaterdag kunnen we dus misschien de verloren dag nog inhalen door per spinaker in één keer naar Chichester te varen…. Ik moet nu stoppen want we moeten naar Brighton.)

Intussen zijn er nog enkele verontruste berichten gesignaleerd over het te eenzijdige (masculine karakter ???) van deze berichtgeving. Ter geruststelling lieve vriendinnen en voor de goede orde het volgende. Dit hele verslag is onder volledige supervisie en eindredactie van Hanneke door mij slechts op papier gezet. Daarna is het door Hanneke gelezen, waarnodig gecorrigeerd en expliciet door Hanneke goedgekeurd voor verzending. Als hoofdredacteur vertikt ze het alleen om zelf uit het zonnetje te gaan zitten computeren. Als het geen weer is om te varen heeft zij trouwens ook andere verplichtingen waardoor tijd voor het schrijven van reisverslagen evenzeer ontbreekt. De praktisch uitvoerende klusjes zoals routinematige verslaglegging (scheepsjournaal en zo) laat zij dus graag over aan de bemanning, dit temeer om een beetje de verveling aan die kant te doorbreken.

H: ja klopt, ik heb nog maar één dingetje toe te voegen ter geruststelling van mijn collega’s, vriendinnen, vrienden en familie: die ene blauwe plek valt helemaal niet meer op tussen al die andere blauwe plekken die je op zo’n zeereis opdoet. Ondertussen ben ik ook al lekker overal bijgekleurd, terwijl Maarten steeds meer op een echte Engelsman gaat lijken: bruin op de kop, maar daaronder nog melkwit…
Het is trouwens ontzettend leuk om jullie berichtjes en mailtjes te lezen. Het is niet goed te doen om iedereen persoonlijk wat terug te zeggen, want we hebben maar heel beperkt internet. Vanmiddag moeten we daarvoor naar een kroeg geloof ik en dan is het nog maar de vraag of je verbinding krijgt. We zullen zien… aan iedereen hierbij de hartelijke groeten,

Maarten en Hanneke

Toch nog iets à mes collegues(?): ma francais(?) etait terrible, but my English is getting better and better. Maybe I can teach the basics when I’m back, in case there is nothing else to do for me? – joke.