Calais, de poort van Europa naar de rest van de we

Dinsdag, 15 juni
Opnieuw een winderige dag, maar uit de wind is het goed uit te houden gedurende de zonniger perioden. We gaan naar de winkel met scheepsbenodigdheden aan de overkant om wat hulpstukken voor de boot aan te schaffen. Daar kopen we twee rubber ringen waarmee onze schootlieren “self-tailing” kunnen werken (de lijn klemt zichzelf vast, zodat je niet met één hand aan de lijn hoeft te trekken als je de lierhandel bedient om de fokkeschoot strak te trekken).

In Duinkerken staat een stadhuis oid. met een toren en uiterlijk die grote gelijkenissen vertonen met het Vredespaleis in Den Haag. Ook in Nieuwpoort stond een dergelijk gebouw. Dat is zeker dezelfde architect geweest? Dichter bij de haven trouwens, staat een oude vuurtoren met de naam de “Leughenaer”. Er hebben destijds veel Hollanders in deze streken bijgedragen aan drooglegging van de achterliggende gebieden. Ik heb me ooit laten vertellen dat het lokale dialect ook nog veel Hollandse woorden kent.

’s Middags lopen we naar de supermarkt die één van onze buren had genoemd. In de binnenhaven ligt een grote 3-master van de Franse Zeevaartschool. Ook zien we later een oude Hollandse reddingsboot liggen, de Neeltje-Jacoba. Een opvarende dame vertelde dat zij er al jaren mee op vakantie gaan en dat het een heel stabiel schip uit 1929 is. (Dat moet natuurlijk ook wel, want als tijdens een redding op zee alle redders zeeziek zijn op het moment dat je het rampenschip bereikt, schiet dat ook niet echt op!)

De supermarkt blijkt een enorme zaak, waar ze werkelijk alles verkopen: van onderbroeken tot accu’s, van gereedschap tot sexfilms, van bier en wijn tot gedestilleerd, van kant-en-klare happen tot entrecôtes, bieflappen en verfijnde charcuterie en pâtisserie en van wasmiddelen tot breiwol. In de categorie eten” zien we allerlei producten en gerechten die we best zouden lusten. Opmerkelijker is misschien nog wel dat de prijzen alleszins redelijk zijn, om maar niet te zeggen heel laag! Uiteindelijk lopen we - afgeladen met allerlei dingen die we niet gepland hadden of nodig hebben - voor zo’n 35 euro’tjes terug te zeulen naar de boot. Gelukkig is het eerste terrasje net om de hoek, zodat we een adempauze met een drankje hebben.

We hebben in Duinkerken gratis internet. Helaas is de verbinding slecht. Vaak is er helemaal geen verbinding en op andere momenten gaat internetten heel erg traag. Toch blijven we op deze manier wel op de hoogte van de weersvoorspellingen, onze afnemende fanmail (er zijn gelukkig wel enkele trouwe schrijvertjes) en ander wereldnieuws.

Woensdag is een rommeldag. Opnieuw begint de dag aardig, maar tegen de middag waait het knap hard. Gelukkig is het in de kuip, het achter het windscherm in het zonnetje best uit te houden. Alleen de wind is verrotte koud. We raken aan de praat met een stel uit Balk in Friesland. Zij hebben eind 80-er jaren met een boot twee jaar de wereld rond gevaren. Ze vertellen dat ze hun huidige boot – een Feeling met ophaalbare kiel - dit voorjaar gekocht hebben in Bordeaux. Ze zijn daar met een rugzakje naartoe gereisd en hebben de boot betaald en zijn weg gevaren. Ze hebben dus vrijwel geen persoonlijke spullen. Onderweg ontdekken ze de kleine en minder kleine gebreken van hun nieuwe boot. Ze zijn nu al 2 maanden onderweg en hebben al die tijd maar twee dagen gunstige wind gehad! De rest was alsmaar NO en vaak nogal hard tegen! Ze hebben de afgelopen 500 mijl dan ook vrijwel alleen maar op de motor gevaren. Nu zijn ze het zat en willen ze naar huis. Ze vragen of ze met een staande mast via Vlissingen – Middelburg de staande mastenroute kunnen bereiken. Volgens mij kan dat zonder problemen.

Donderdag 17 juni spreken we opnieuw met de twee zeilers uit Balk. Ze willen nu eindelijk we eens naar Nederland terug en hebben besloten om dan maar op de motor naar Nieuwpoort of Oostende door te varen, als het enigszins gaat.

Hanneke loopt naar de stad. In de tussentijd loop ik een aantal klusjes na: olie controleren en bijvullen, spaning op de stagen nalopen, splitpennen door enkele sluitingen, enzovoorts. Deze avond voeren we opnieuw een stevige discussie over morgen wel-of-niet vetrekken. Uiteindelijk vinden we dat we Duinkerken nu wel lang genoeg gezien hebben en als het weer morgenochtend inderdaad beter is, te vetrekken. Wel heeft Hanneke een stevige voorkeur voor een korter tochtje tot Calais dan helemaal naar Dover. We besluiten om het weer af te wachten en eventueel een definitieve beslissing te nemen bij de boei waar de route naar Dover begint af te wijken van die naar Calais (die boei ligt vlak bij Calais, feitelijk).

18 juni
Vanochtend, vrijdag, vroeg opgestaan. Het is geen mooi weer, maar erg grijs. We twijfelen nog steeds, maar de wind lijkt toch echt wat afgenomen. We kijken nog een keertje bij het havenkantoortje. Daar voorspellen ze opnieuw windkracht 4 in de ochtend, toenemend 5 Beaufort in de middag. De komende dagen wordt het weer een stuk slechter, maar we hebben Duinkerken nu wel gezien en willen wel weer eens een wat ander uitzicht. Op internet zagen we dat de voorspelling bij Dover op alle tijden een streepje hoger lag. Dat is knap veel wind, vooral als je hem de laatste 2 uur daar tegen stroom in krijgt! We besluiten dus om naar Calais te gaan. Jammer is alleen dat de havenmeester er pas om 9.00 uur blijkt te zijn. Dus nog 1,5 uur wachten. Zijn we daar nou zo vroeg voor opgestaan?

Om 9.00 uur is er aan het weerbericht nog niets veranderd. Alles is klaar voor het zilte nat. We betalen 120 Eurootjes voor 5 nachtjes en vertrekken. Bij de pieren staat al een stevige deining en ook de wind lijkt ons wat harder dan we gedacht hadden. We besluiten om de bezaan alvast te hijsen en de Genua maar uit te rollen tot het tweede rif. Tussen de pieren en vlak daarvoor wordt het pas echt ruig! Door de weerkaatsing van de golven tegen de pieren lopen de golven fors op tot af en toe 3,5 meter hoog en we worden alle kanten opgegooid. We laten de motor nog een kwartiertje bijstaan, tot we ruim vrijgevaren zijn van de pieren. Uit het zuidoosten zien we een hele colonne motorboten (naar later blijkt Hollandse) op komen dagen. Veel daarvan gaan ook heftig tekeer. Zeker de Hollandse toertocht voor motorboten naar Engeland. We zien ze later inderdaad op een noordelijker koers dan wij.

De geul is vrij smal: op sommige punten niet meer dan circa 50 meter. Af en toe komt een veerboot of vrachtschip ons tegemoet of loopt vlak voorbij. Die gaan pas hard! Nu we weg zijn van de terug-gekaatste golven neemt de golfhoogte ook wat af. We kunnen de Genua nu een stuk verder uitrollen en lopen een koers, keurig over de boeienlijn onder de zandbanken die tot Gravelines, vlak bij Calais langs de kust lopen. Daar pas kunnen we wat vrijer varen. Maar, aangezien wij niet naar Dover gaan is dat niet nodig. De golfhoogte is nog altijd vrij fors en af en toe krijgen we een enorme gooi, maar alles blijft heel.

Hier past een korte anecdote over de ongemakken van het leven op een boot bij zeegang. Er is een klassiek gezegde: altijd één hand voor het schip en de andere voor jezelf. Ik mag dan een rechtgeaard zeebonk zijn, maar staande plassen zoals veel mannen schijnen te doen is er hier niet bij. Als moeder de vrouw het me nog niet afgeleerd zou hebben, dan leer je dat hier vanzelf. In het toilet kost het de grootste moeite om jezelf overeind te houden, laat staan dat je dan nog zou kunnen mikken. Overigens valt het ook niet mee om de broek van tussen de enkels weer op de juiste hoogte te krijgen. Voor de knoopjes / rits heb je ook een hand nodig en zo sta je daar – elke keer bij een golf als een kegel omvallend, eerst met je kop tegen de deur, dan met je kont tegen de achterwand, of stuiterend tussen de linker en rechterwand, je broek op te hijsen. (Het rare is dat het in de kuip steeds ontzettend meevalt hoe zwaar het schip beweegt.)

In de verte zien we de grote zeeschepen over de “shipping lane” naar het NO varen, richting Rotterdam, zeg maar. Ook zien we vaag de kustlijn bij Dover en – dichterbij – de twee kapen: “Le Blanc Nez”en verderop “le Griz Nez”, vlak bij Boulogne. Ze zijn meer dan 150 m hoog, lopen steil af in zee en zijn de Franse tegenhangers van de beroemde “White cliffs of Dover”.
Omdat het ongeveer laagwater is moeten we Calais zeker 2 mijl voorbij lopen omdat tussen ons en de haven een nare zandbank in de weg ligt. We zien grote veerboten in- en uit de haven varen en een koers volgen tot vlak bij “Cap le Blanc Nez”. Het stuk door de geul gaat vlak langs de grote zeeschepen, die werkelijk supersnel in de buurt zijn: je ziet ze in de verte en een kwartiertje later varen ze je met een rotgang voorbij! Geen denken aan om - voor zo’n schip langs - zelf even de haven binnen te wippen! Zo liggen we dus drie keer achter elkaar vlak bij de pieren tegen wind in te draaien om te wachten tot wij ook de haven in mogen. Bovendien “vergeet” de havendienst de lichten van de semafoor (een soort verkeerslicht) op groen te zetten, totdat we ze oproepen. In goed school-Frans met een onverstaanbaar antwoord, maar het licht gaat op groen.

Dan mogen we de haven in en via een andere semafoor naar een ankerboei, vlak bij de binnenhaven. Daar moeten we een paar uur wachten tot voor hoogwater, als de brug draait. De sluis wordt niet meer bediend, maar er is nu een soort drempel gemaakt, die zorgt voor voldoende diepte in het “Basin de Plaisance”. Een uurtje later kunnen we naar binnen. Inmiddels begint het flink te waaien en we zijn erg tevreden met ons besluit om hier te blijven. Helaas blijkt internetten hier heel beperkt: je kunt alles te weten komen over Calais, de poort van Europa naar de rest van de wereld en het weer hier, maar voor andere dingen moet je flink betalen: 4 Euro’tjes voor een uurtje internetten (en dat is maar zo om!). We besluiten om met internetten nog even te wachten tot we iets zinnigs te mailen hebben.

19 juni
Zaterdag ga ik een keer of 5 op zoek naar de havenmeester. Nergens te vinden, ook tot verbazing van andere (Franse) schippers. Pas tegen 11 uur komt een zeer jonge en aantrekkelijke juffrouw langs die onze havenmeesteresse blijkt te zijn, gekleed in een prettig gesneden dingetje enzo. (Geen wonder dat ik de havenmeester niet kon vinden, ik keek uit naar een zeebonk!) In mijn beste school-frans voer ik het woord, terwijl zij mij aanvult of verbetert waar nodig in haar beste school-Engels. Grappig hoor, om die Franse meisjes Engels te horen spreken, maar onverstaanbaar! (…)

Vervolgens gaan we de stad in. Van een Belgisch stel hoorden we dat het centrum vrij ver weg is (dat kan ik me niet herinneren en blijkt ook erg mee te vallen), maar er zijn gratis busjes om die de 10 minuten rijden. Calais oogt niet bijzonder leuk: rond de haven veel eenvormige, langgerekte flat-gebouwen, type 50-er jaren. Toch valt het wel mee, anders dan ik me herinner van ons vorige bezoek (30 jaar geleden). Al snel belanden we op een lokale markt waar erg lekkere dingen uitgestald liggen. Een stalletje waar kippen en vlees geroosterd worden, met daaronder aardappeltjes (om van te watertanden), diverse stalletjes met erg smakelijk uitziende worstjes, paté’s, kazen, vis, broodjes en groenten en fruit. We eten ergens een heel lekker “puddingbroodje”. Als we de hele markt hebben gezien gaan we na enig wikken en wegen terug naar het eerste stalletje en sluiten wij aan, achter in de rij, voor gebakken aardappeltjes en een homp “roti de porc”. Als we weer op weg zijn besluiten we nog even terug te gaan voor een heerlijk brood en een derde keer om nog olijven te kopen.

Vlak bij het station van Calais staat opnieuw een gebouw á la het Vredespaleis in Den Haag. Tezamen dus 4 van diezelfde toch wel enigszins protserige gebouwen. We bekijken een foto-expositie in een park, vlak bij het station van Calais en lopen daarna terug naar het oude centrum. Onderweg begint het te regenen. Onderweg raken we aan de praat met twee oudere dames, die ons vertellen dat de gratis bus hier stopt. We vertellen dat we nog inkopen willen doen, maar het is lunchtijd dus winkels zijn gesloten. We besluiten daarom ergens op een overdekt terrasje wat te gaan drinken. Op aanraden van een stelletje dat daar ook zit, bestellen we voor ons samen een mosselpannetje bij de witte wijn. Tegen 14.00 uur wordt de voetbalwedstrijd Holland-Japan aangezet. Tegen de pauze besluiten we op te stappen. Helaas blijken de winkels op zaterdag niet om 14.00 uur maar om 15.00 uur open te gaan. Ik wil nog wat bier kopen en kom daarna pas naar de boot. Als ik terug ben begint het flink te regenen. ’s Avonds eten we inderdaad erg lekker van de aangeschafte happen.

Zondag 20 juni
Vannacht stormde het flink en tegen 6.00 uur ’s ochtends loopt een erg onplezierige deining het “Basin de Plaisance” in. We liggen zo erg aan onze meerlijnen te rukken dat ik uiteindelijk besluit eruit te gaan om een paar extra lijnen met “schokdempers” op de wal te zetten. Daarna kruip ik er toch maar weer in en word om 10.30 uur wakker.

Het is vandaag vaderdag. Al in Oostende zagen we in diverse winkels de advertenties. Hoewel ik Hanneke daarop regelmatig heb geattendeerd, ook in Nieuwpoort, Duinkerken en gisteren nog hier in Calais, vrees ik dat het deze keer opnieuw, net als de vorige 37 jaar, aan haar aandacht is ontsnapt. Voor mij dus – niet zoals op moederdag – een ontbijtje met eitje en beschuitje op bed (Goddank, wat haat ik dat!). Maar misschien kan ik dit wel gebruiken om mijn bescheiden wensje om eens uit eten te gaan in Frankrijk, kracht bij te zetten.

PS van H over hoe het in werkelijkheid zit met dat eten buiten de deur: Maarten kan geen enkele lekkernij op markt en of épicerie weerstaan, en zo gebeurt het dat we vandaag ook weer met een voorraad voor 4 dagen verse porc de rôti en pommes de terres zitten. Bovendien lunchen we regelmatig ergens zo stevig, dat we ’s avonds al helemaal geen honger hebben. Voorlopig dus nog steeds afzien wat betreft diners elders. Lekker goedkoop, dat wel.

Het is grijs, waait nog steeds en is stervenskoud! Het blijkt – overigens geheel juist volgens de voorspelling - 13 0 graden te zijn en dat, de dag voordat de zomer aanbreekt. Het weerbericht voor morgen ziet er steeds beter / minder ongunstig uit, dat wil zeggen wanneer je niet van zeilen houdt. De wind neemt geleidelijk af via 4 naar 3 naar woensdag 2 en gaat pal tegen waaien. Het schijnt het zelfs bijna zomers te worden met temperaturen rond 20 graden in het binnenland en 15 op of nabij zee. Kortom het gaat de goede kant op!

Volgens mij is dit wel een goed moment om ons reisverslag bij te werken. Hanneke blijkt trouwens in het geniep een heel eigen dagboek bij te houden, maar dat doet ze alleen op papier. Voor nieuwsgierigen, vraag Hanneke zelf maar!

XXX, Maarten en Hanneke