Gedroomde biefstuk

Camariñas was leuk! Niet alleen het feest en plaatsje, maar ook de Franse buren. Na het sardientjes feest blijven we nog een dagje hangen. Onze lonesome cowboy uit Coruña, Fred, heeft de nacht voor anker doorgebracht en komt tegen het middaguur de haven binnen. Hij heeft steeds minder feduci in een verdere reis. Deels om alleen verder te varen, deels ook omdat zijn vaarbewijs(bewijzen) in het verleden zijn zoekgeraakt. Onze Franse buren Hugue en Catherine denken dat Fred geen problemen zal krijgen door het ontbreken van zijn vaarbewijzen (Catherine is rechter in Frankrijk). Ook andere Fransen zijn die mening toegedaan, maar Fred houdt zijn twijfels.

Opvallend is hier dat er zo ongelooflijk veel vissen in de havens rondzwemmen. Het zijn “Harders” of zoiets. Volgens kenners niet om op te eten, zeker niet als ze hier zijn opgegroeid. Zo te zien lusten zelfs de meeuwen ze niet! Hoe verder we komen, hoe dichter de havenkommetjes met vis zijn bevolkt! Het zijn er tienduizenden, variërend van kleintjes tot flinke “jongens” van bijna een meter. Ze hebben blijkbaar geen natuurlijke vijanden en zwemmen vaak vlak onder de oppervlakte, knabbelen aan het gras van sommige minder onderhouden boten en zijn absoluut niet bang of schrikachtig. Volgens mij moet de snack- of proteïne industrie daar toch iets van kunnen maken????

’s Avonds gaan we met de hele groep Fransen een hapje eten in het eettentje bij de marina. Allerlei soorten Spaans eten: cipirones, zorza, groene paprika’s en pepertjes, gebakken mosselen, schelpen en scheermessen. Opnieuw heel gezellig. Een uitgebreid afscheid, want sommigen gaan richting Portugal, anderen blijven liggen en Hugue en Catherine gaan terug, richting la Coruña en Frankrijk.

Wij gaan een ria’tje verder. Eigenlijk twee, want we varen door naar Portosin. Dat is een vrij grote jachthaven. Hij blijkt eigenlijk niet zo bijzonder behalve de forse havengelden, in een plaatsje dat evenmin erg bijzonder is. Vlakbij ligt het stadje Noya dat erg leuk schijnt te zijn. We gaan er heen met de bus, maar ook dat valt ons eigenlijk een beetje tegen. (Worden we soms een beetje blasé?)

De volgende ochtend bij zonsopgang gaan we op weg naar Combarro. Het is een piepklein plaatsje, helemaal achterin de volgende ria dat tegenover een fabrieks- en havenplaats ligt. Als we daar aankomen blijkt de haven veel en veel groter en moderner dan we verwacht hadden. De prijzen blijken toch best schappelijk. We gaan aan het eind van de middag boodschappen doen. Met de spullen lopen we een klein eindje het oude deel van het plaatsje in. Plotseling staan we in een volkomen andere wereld! Piepkleine steegjes, kronkelend naar beneden en naar boven lopend, met piepkleine huisjes en piepkleine pleintjes…. Het is duidelijk dat dit deel oud is en van origine heel armoedig. Blijkbaar is het een gerestaureerd stukje, want veel ziet er eigenlijk heel goed onderhouden uit, hoewel het naar huidige maatstaven volgens mij te klein voor bewoning is. Wat verderop komen we ook wat groepjes (Spaanse) toeristen tegen en zien we ook wat van die stereotype toeristieke winkeltjes.
Eigenlijk is het nogal tegenstrijdig: het is zo klein, popperig en soms armetierig, dat het in onze ogen heel “bijzonder” wordt…. (Ik herinner me dat soort huisjes in Leiden en de bewoners. De oude Oranjegracht, de Ververstraat en huisjes in de Caeciliasteeg. Piepklein en sommige bewoond door gezinnen met meer dan 10 kinderen. Met een “stilletje” op het plaatsje. Wat een triestige armoede en vaak vieze bende was dat! De meeste zijn nu afgebroken of na restauratie bestemd voor alleenstaanden.)
De volgende dag gaat Hanneke er in haar eentje nog een keer kijken. Ze ontdekt allerlei nieuwe plekjes en wordt erg vriendelijk aangesproken door bewoners. Een stokoud dame’tje nodigt Hanneke in gebarentaal uit om bij haar binnen een kopje thee te komen drinken. ’s Middags gaan we samen dit stuk op ons gemak bekijken en gaan we op zoek naar een eethuisje. We hadden er één gezien met een grote gril bij de waterkant. Hanneke kiest “Pulpo” (stukjes inktvis met een speciale bereiding) en ik voor “carne”. Dat laatste blijkt zo’n biefstuk / T-bone of ander enorm stuk vlees te zijn waar ik de afgelopen 40 jaar alleen maar van heb gedroomd…. Destijds waren we op vakantie met Liesbeth en Wil en kampeerden we een paar dagen in het plaatsje Orio. Op het dorpsplein was één terras met een enorme gril en lange schragen tafels en banken. Bestellen kon in twee soorten: vlees of vis. Daarna kreeg je een mandje met een homp brood, een bak sla, een fles wijn en kon je aanschuiven. Een half uur later kwam dan zo’n enorme geroosterde “biefstuk”`(vers vanuit de arena) of “dorade”, helemaal bestrooid met grof gehakte knoflook en grof zeezout. Zo lekker, dat we gedurende ons verblijf daar ook alleen maar daar hebben gegeten, de ene dag vlees, de volgende dag de vis.. Sindsdien droom ik er nog geregeld van! En nu dus echt gebeurd! (Alleen zulke grote vissen worden niet meer geroosterd….) Eigenlijk wil ik hier wel blijven, maar Hanneke vindt het niet goed als ik iedere dag zoveel vlees eet….

Terug wandelend naar de boot krijgen we nog een expositie te zien. Een bewoner heeft een groot aantal schaalmodellen gemaakt van wind- en watermolens uit deze streek. Verschillende neven en buren worden te hulp geroepen, want niemand spreekt Engels of Frans en ons Spaans is duidelijk erg gering. Iedereen is ontzettend trots op de expositie! Trouwens, opvallend is ook dat alle bewoners, hoe klein behuisd ook, erg trots zijn op hun huisje en hun stadje, hun streek Gallicië en hun land.

Na zo’n bijzondere ervaring valt het plaatsje Cangas een beetje tegen. We varen in mistig weer de zuidelijkste ria in en leggen aan tegenover de havenplaats Vigo. We krijgen een plek in een klein hoekje waar ook een zeilschooltje bootjes in- en uit het water haalt. Naast ons ligt een Engelsman die ons uitnodigt voor een drankje ’s avonds. Zijn boot ligt hier al jaren en hij heeft wat suggesties.

Dan op naar Baiona, onze laatste Spaanse haven. We motoren het grootste stuk door de mist. Een experimentele route tussen wat rotspunten door blazen we tijdig af. Als we er langs varen ziet het er allemaal erg vervaarlijk uit, met enorme brekers op erg puntige rotsen en zo. We zijn achteraf dus heel blij dat we de omweg van een mijl of twee hebben gemaakt. Als we in de enorme baai met daarin twee jachthavens komen breekt bijna meteen de zon door. Hanneke raakt aan de praat met een paar Hollanders, Theo en Mieke die verderop met een grote Contest voor anker liggen. Theo had vroeger een groot agrarisch bedrijf en renteniert nu. We worden uitgenodigd voor een drankje, later tegen zevenen. Eerst gaan we het kasteel bekijken. Als Theo ons ophaalt nodigt hij ook Simon en Anita uit die vlakbij met de “Aura” voor anker liggen. Zij zeilen al en paar jaar samen rond sinds Simon met 50 jaar uit de marine is. Door te ankeren houden ze het betaalbaar.

Van Baiona gaan we na precies één maand verblijf in Spanje de grens weer over, nu naar Viana de Castelo in Portugal. We kunnen blijven liggen bij een wachtsteiger op de rivier, vlak bij het stadje. Dat stadje blijkt best leuk. Het verschil met Spaanse steden is overduidelijk: hier hele kleine winkeltjes, ook voor de dagelijkse levensbehoeften. Een supermarkt is nergens te vinden. De architectuur is ook anders. Veel huizen zijn helemaal betegeld met kleine “mozaiek”achtige tegeltjes. De kerken zien er anders uit, wat plomper van bouw, maar tegelijk wel veel rococo-achtige versieringen. Opeens kunnen we weer kleine zachte broodjes kopen in plaats van stokbrood. Wel weer eens lekker, vooral ook omdat je de gist erin proeft. We maken een praatje met de opvarenden van de andere boten aan de steiger: een Duits stel met een Najad 37 (grappig achter onze HR met zeilnummer 36), een Nederlands gezin (Pieter, Sabine en drie dochters van 6,2 en 1 jaar) met de Ostrea (de familie HR46) en een gezellige Engelsman (Peter) met een Carena.

In Viana de C. blijkt plotsklaps ons gas op te zijn. We kunnen de maaltijd afmaken met behulp van een campinggas brandertje dat we voor noodgevallen hebben meegenomen. Toch wel een probleem, want gas is lang niet overal te verkrijgen volgens de boekjes…

Donderdag gaan we met blak weer, vrij mistig, naar Porto. We gaan naar een haventje vlak voor Porto met een onuitspreekbare naam (geschreven Leixoes). Bovendien blijkt dat er drie of vier verschillende aanduidingen zijn voor dit plaatsje. Hoogst verwarrend! Als we vanuit het haventje het plaatsje inlopen ziet het er allemaal verschrikkelijk troosteloos uit: de ene bouwval naast de andere. Het haventje ligt op een hoekpunt land, verscholen achter een grote containerterminal en een zeehaven. Aan de andere kant is het gebied begrensd door een hele grote olieraffinaderij. Noord-zuid loopt de zeekant met een verlepte boulevard. Aan de andere kant (voor ons vrij ver weg) liggen wat grotere autowegen en schijnt er een soort nieuwbouwachtige wijk te zijn. Veelzeggend is dat daar ergens een Ikea zou moeten zijn. Al met al op het eerste gezicht niet een plek om leuk uit te gaan. Toch blijken hier er hier ook een paar restaurants te zijn die zeggen dat ze 2 Michelin sterren hebben…. (En inderdaad hebben we hier ergens een keer best lekker gegeten voor - op zeker - een echte Michelin prijs.)

We hebben ergens gelezen of gehoord dat we in Leixoes misschien onze gasflessen kunnen laten vullen bij de olieraffinaderij. Die ligt overigens wel een stuk verderop. De havenmeester(s) zijn ons behulpzaam bij het bestellen van een taxi en de uitleg aan de chauffeur over waar hij moet zijn. Eerst één, vervolgens twee, daarna nog twee anderen en dan nog een paar bemoeien zich er mee. De chauffeur gelooft het niet helemaal, maar we gaan toch op pad naar de raffinaderij, een 20 minuten rijden.
Bij een zwaar bewaakte ingang komt een hoofdbewaker, roept daar een collega bij, belt een kwartiertje, mompelt over “problemas!” en achterlaten en later terug komen, maar dat hoeft toch blijkbaar niet. We vragen de taxichauffeur of hij kan blijven. Dat kan. Er komt een enorme vorkheftruck voorrijden om die twee gasflesjes op te halen. Een kwartier later komt die weer terug met onze twee flesjes gas en dat voor twee tientjes! We geven de hoofdportier wat extra. De taxichauffeur brengt ons terug en vraagt (na 1,5 uur) € 19.50. We geven hem er dertig. Hij belooft ons dat we ons hele leven voor heel weinig met hem mee mogen.

We gaan met de bus naar Porto. (Dat kost € 1.80, voor welk bedrag je toch zeker een uur in een redelijk luxe bus aan sightseeing wordt blootgesteld. Kom daar eens voor in Nederland. Een enkeltje Katwijk is al duurder.) Het eindpunt van deze buslijn is op het hoogste punt van de noordelijke oever van de Douro, vlak bij een hoogst eigenaardige kerk. De oevers van de Douro liggen heel, heel veel lager. Het gevolg is dat je eerst langs een heel erg steile straat alsmaar naar beneden loopt, maar wel in de wetenschap dat je dat hele end straks ook weer omhoog zult moeten…. Vanaf de top, of eigenlijk over de top weer naar beneden, loopt ook een trambaan. Deze trambaan loopt door hele smalle winkelstraatjes in een soort voetgangersgebied. Op het eerste gezicht denk je dan even aan de protesten tegen de tram door de Leidse binnenstad: als dat hier in Porto kan, waarom dan niet in Leiden? Dat denk je, totdat je het trammetje ziet: het is een toeristentrammetje in Madurodam formaat.

Beneden in het echte centrum liggen een paar grote pleinen met enorme gebouwen. Het doet heel in de verte denken aan de Dam, maar veel groter. Als je goed kijkt valt op dat sommige van de barokke gebouwen feitelijk in uiterst bouwvallige staat verkeren. Letterlijk! Sommige staan op instorten. Toch valt dat niet op en oogt het geheel enorm ruim en rijk. De ruimte is zodanig dat mensen elkaar ook niet voor de voeten lopen. Net om de hoek staat “het station”. Het meisje van het VVV had ons al gezegd dat we daar even zouden moeten kijken. En terecht! Het is een zgn. kopstation: alle treinen rijden tot hier en daarna weer terug. De hoofdhal staat daarom dwars op de spoorlijnen. Van binnen blijkt de stationshal groot en helemaal, van boven tot onder versierd met op elke muur een enorme historische voorstelling in Delftsblauwe tegeltjes. De vertrekhal past net tussen de stationshal en de ingang van de tunnels daarachter. De rotswanden zijn helemaal bedekt met planten en bloemen en veel Bougainville. Bovenop, zo’n meter of 50 hoger gaat de stadsbebouwing verder.

Vanuit het stationsgebouw gaan we over een stuk kaalslag (stadsvernieuwingsprojektje?) een heuvel op naar de kathedraal. Het is een plomp gebouw dat erg doet denken aan een fort, meer dan een godshuis. Van binnen blijkt hij inderdaad groot en massief. Hij maakt deel uit van een groot complex met kerkelijke gebouwen. Vanaf het plein aan de voorzijde kijk je schuin opzij naar beneden naar de oevers van de Douro, ik denk 200 á 300 meter lager. Aan de andere kant kijk je tegen een stuk hoger gelegen stad aan met allerlei torentjes, gebouwen, gebouwtjes en daken; daken in verschillende kleuren en maten. Sommige staan op instorten, andere zijn splinternieuw. Het leeft dat het een lust heeft.

Vanaf dit bisschoppelijke plein kun je langs hele smalle straatjes naar beneden. De straatjes zijn bijna zo stijl als een trap in een woning. De huizen zijn vaak heel smal en ontstellend hoog, soms zes tot acht verdiepingen. Bovenaan kijken ze dan uit op het straatniveau van een ander straatje. De smalle straatjes vervullen zichtbaar ook de functie van afwatering als er erg veel regen valt. Hier en daar zijn piepkleine café’tjes en zelfs een enkel mini-restaurantje op hoeken van straatjes. Een enkele keer kun je als je langs loopt een blik naar binnen werpen in een woning. Het zijn heel kleine, donkere huizen, vaak staat een tafel of bed al direct achter de voordeur. Het is duidelijk zichtbaar dat het leven hier niet gemakkelijk is. De bewoners die we tegen komen zijn zonder uitzondering vriendelijk. In dit deel van de stad zien we overigens maar weinig toeristen. Dan slaan we een hoek om een staan opeens aan één van de kades langs de oevers van de Douro.

De oevers van de Douro zijn volkomen het tegenovergestelde van het armoedige deel achter de kade: overal terrasjes, allemaal toeristen, muzikanten, het beeld van geld dat in ruime mate wordt gespendeerd aan een prettige dag uitgaan in een leuke stad. Kleurrijke beelden, prettige muzikale klanken, bootjes met feestvierende mensen: een overweldigend contrast. Nou ja, wij doen dus ook mee. We steken de rivier over via een stalen Eiffel brug met twee etages en wandelen langs de port-huizen. Hanneke gaat even kijken en krijgt de aanbieding van haar leven. Ze mag voor slechts een gering bedrag de kelders bekijken en twee glaasjes port proeven. Ik houd het liever op een terrasje en blijk achteraf een veelvoud van de prijs van oude port voor mijn biertjes te hebben betaald. Twee glaasjes port en twee pullen bier later besluiten we dan om de ski-lift te nemen naar de bovenstad, zodat we de Eiffel brug ook via de bovenste verdieping over kunnen. Die blijkt wel behoorlijk hoog! (Dat scheelt trouwens ook flink met het klimmen terug naar de bovenstad.)

We nemen terug de “metro”. Dat is hier een modern soort sneltram/minitrein die ook af en toe door een tunnel gaat. Opnieuw betalen we nog geen twee Euro’tjes pp. De prijzen in Nederland zijn toch wel merkwaardig hoog, als je dit bekijkt, terwijl de service hier beduidend beter is, mensen aardiger zijn, treinstellen schoon en heel zijn, enzovoorts. Vreemd! Is Nederland een achtergebleven gebied aan het worden? Weinig kwaliteit of service voor veel geld….?

In Leixoes aangekomen lopen we door het armoedige stukje langs de twee “sterren” restaurants. Bij de tweede stappen we binnen. Hoewel niet gereserveerd, mogen we toch aan een tafeltje. We bestellen “saltimbocca” en “tonijn”, alsmede een flesje wijn. Het is best lekker, maar over die sterren hebben we twijfels.

Zaterdag 28/7 slapen we uit. Het waait nogal en de voorspellingen voor zondag geven hetzelfde beeld. We rommelen wat aan. Hanneke gaat naar het strand, ik schrijf een stukje en zo komen we onze dag best door. Na drie maanden hebben we nog geen enkele last van heimwee. Wel missen we kinderen familie en vrienden, het Praethuijs minder. Misschien hebben we eventjes één momentje gehad waarin we elkaar iets minder aardig vonden dan de periode daarvoor.

Maandag gaan we nog met donker het zeegat uit. We varen de monding van de Douro voorbij en zetten koers naar Figuera de Foz, volgens de Reeds (Almanac) is dat een oud vissershaventje. Al snel begint het te misten. Voor zover er wind is (?) staat die tegen. Het is dus motoren in de mist. Dat duurt uren. Uiteindelijk, tegen zessen, begint de mist wat op te trekken. Van ons hoeft dat eigenlijk niet meer, want we zijn er zowat. Helaas, geen leuk oud vissershaventje, maar een strand met daarlangs hoge flatgebouwen, hotels, casino’s enzovoorts. De haven is ook geheel vernieuwd en dat is dan weer niet zo heel erg. We komen ook de vrouwen van de Ostrea tegen (grote boot met drie dochtertjesdie in Viana de Castelo lagen).

We gaan het plaatsje Figueras in. Dat blijkt, achter de nieuwe facade van flats en hotels, wel degelijk hier en daar oud en gezellig. We eten bij een “echt” lokaal tentje een hele Dorade van de grill en een bieflap, inclusief prima wijn en nagerecht voor een belachelijk vriendschappelijk bedrag. (Ik durf het niet op te schrijven…) Teruglopend naar de boot praten we even met Chris. Hij is een Belgische man die al 25 jaar in Ierland woont, een webdesigner bedrijfje heeft en voor z’n hobby zeilt. Hij heeft op Sardinië voor een heel laag bedrag een oud (zeil)racemonster gekocht van 11.95 meter. Nu vaart hij het schip in z’n eentje naar Ierland om hem daar op te knappen. We worden uitgenodigd om binnen te kijken. Het is zonder meer een Spartaanse inrichting. Bijzonder trots is hij op zijn motor, een gemariniseerde Londense taxi-diesel met een handrem! Als hij té hard gaat (in een storm) kan hij de schroef stil zetten dmv een schijfrem die op de schroefas is gemonteerd! De waterweerstand neemt dan fors toe. Overigens had hij met een flinke bries achter al een keer 21 knopen geklokt… Hij is heel enthousiast en heeft allerlei goede tips voor onze tocht. Ook helpt hij ons aan een goed navigatiepakket. De oude zeekaarten in zijn boot zijn overigens meer geschikt voor inlijsten door een antiquair dan als reisdocument (er zijn er bij met aantekeningen over bijwerken uit 1952…)

Woensdag 1 augustus gaan we pas laat uit Figueroz de Foz weg. We gaan naar Nazaré, een 38 mijl verderop. Het is prachtig weer en we kunnen een flink stuk aan de wind bezeilen. Tegen vijven leggen we aan in een haventje waar een kleine maar straffe Engelse sergeant het bewind voert. Ze beweren dat ze hier in Nazaré internet en WiFi hebben. Als dat het geval is kan ik dit stukje verzenden…